วัฒนธรรมญี่ปุ่น VS วัฒนธรรมตะวันตก

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

ในลักษณะเดียวกัน คนญี่ปุ่นจะรู้สึกกลัวและแปลกๆ เวลาคนไม่รู้จักกัน มาทำเหมือนเป็นเพื่อนกันมานาน แล้วตีสนิทด้วยเหมือนชาวตะวันตก คนญี่ปุ่นส่วนใหญ่จะถอยหลังหนึ่งก้าว แล้วตีห่างออก เพราะการเข้าหาคนแบบกระทันหันไม่ใช่วัฒนธรรมที่เขาชิน 

ฉะนั้น เวลาเข้าหาคนญี่ปุ่นเมื่อเจอกันครั้งแรก เราต้องให้ space เขา เพื่อให้เขาปรับตัวและรู้สึกสบายใจก่อนที่จะเข้าทำความใกล้ชิดครับ 

วัฒนธรรมตะวันตก

ด้วยพื้นฐานทางด้านวัฒนธรรมของชาวตะวันตกเปิดรับวัฒนธรรมและผู้คนใหม่ๆอยู่เสมอ ทำให้การเข้าหาคนไม่เป็นเรื่องยาก ไม่ว่าจะมีการเดินทางไปที่ไหนๆถ้าต้องทำความรู้จักกับใคร ชาวตะวันตกจะกล้าถาม กล้าเข้าหาคนได้มากกว่าชาวญี่ปุ่น 

สังเกตุง่ายๆจากการทักทายเบื้องต้น ชาวตะวันตกจะใช้วิธีการจับมือหรือหอมแก้ม แสดงถึงความใกล้ชิดและเป็นมิตรต่อกันและกัน ในทางกลับกัน คนญี่ปุ่นใช้วิธีการเว้นระยะและโค้งคำนำต่อกันและกัน แสดงถึงการให้ความเคารพต่อพื้นที่ส่วนตัวแก่กันและกัน

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

ถ้าประธานในที่ประชุมหรืออาจารย์ในห้องเรียนไม่ถามเป็นรายบุคคล คนญี่ปุ่นก็จะนั่งเงียบ รอรับฟังความคิดเห็นคนอื่นมากกว่าที่จะยกมือขึ้นแล้วแสดงความคิดเห็นของตัวเองอย่างอิสระ ด้วยความที่วัฒนธรรมญี่ปุ่นเป็นวัฒนธรรมการยอมรับในส่วนรวม จึงทำให้คนญี่ปุ่นมักจะปฏิบัติตามคนรอบข้างมากกว่าที่จะเปิดตัวเองออกมา จะไม่กล้าพูด ไม่กล้าแสดงความคิดเห็นเหมือนคนชาติตะวันตก เพื่อให้ตัวเองไม่เด่นและเป็นที่ยอมรับในส่วนรวม

แต่อย่างไรก็ตาม การศึกษาของประเทศญี่ปุ่นสมัยใหม่ ได้มีการฝึกให้นักเรียนมีความกล้าแสดงออกมากขึ้น และกล้าที่จะออกความคิดเห็นต่อหน้าผู้คนมากขึ้น 

วัฒนธรรมตะวันตก

ด้วยพื้นฐานที่ชาติตะวันตกเป็นวัฒนธรรมเปิดและมีการทำการค้าขายกับต่างชาติมากมายตั้งแต่อดีตมากกว่าประเทศญี่ปุ่น จึงทำให้ทุกคนมีความมั่นใจในตัวเองและกล้าที่จะพูดเพื่อรักษาสิทธิของตัวเอง และอยากจะให้ความคิดเห็นของตัวเองนั้นเป็นที่ยอมรับในส่วนรวมซึ่งตรงกันข้ามกับคนญี่ปุ่นหลายคน  

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

การเป็นที่ยอมรับในสังคมเป็นสิ่งที่คนญี่ปุ่นคำนึงถึงอยู่เสมอตั้งแต่สมัยเรียน คนญี่ปุ่นจะมีความภูมิใจมากถ้าตัวเองเป็นหนึ่งในกลุ่มที่มีชื่อเสียง ตัวอย่างเช่น ถ้าเป็นนักเรียนที่มหาวิทยาลัยโตเกียว คนนั้นก็จะยืดอกได้ ถ้าเป็นพนักงานที่บริษัทชื่อดังของญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นตำแหน่งอะไรก็ตาม ก็จะอวดเพื่อนได้ 

ความเป็น Team work ของชาวญี่ปุ่นจึงมีความโดดเด่นมาก เพราะทุกคนให้ความร่วมมือกันเป็นอย่างดี เห็นได้จากนักกีฬาโอลิมปิกของญี่ปุ่นที่ได้รับชัยชนะในการแข่งขันกีฬาประเภทหมู่อยู่เสมอๆ 

วัฒนธรรมตะวันตก

สังคมชาติตะวันตกเปิดให้ทุกคนแสดงความเป็นเอกลักษณ์ของตัวเองอย่างเต็มที่ เวลามีการพูดคุยออกความคิดเห็นหรือเสนอผลงาน ชาวตะวันตกจะสามารถหาไอเดียแปลกใหม่มาได้เสมอ เพราะทุกคนอยากเป็นคนเด่นในกลุ่มที่ไม่เหมือนใคร ส่งผลให้ความก้าวหน้าทางการงานนั้นเร็วขึ้นเช่นกัน ถ้าคนนั้นมีผลงานที่โดดเด่นต่างจากคนอื่นๆก็จะได้เลื่อนขั้นเร็วขึ้น 

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

เวลาขึ้นลิฟท์ น้อยมากที่จะเห็นสุภาพบุรุษให้ทางสุภาพสตรีก่อนที่ญี่ปุ่น น้อยมากที่จะเห็นผู้ชายให้ทางผู้หญิงก่อนเวลาเข้าร้านอาหาร ถ้าสาวๆต้องการแฟนที่มีความโรแมนติก หนุ่มญี่ปุ่นอาจจะไม่ตอบโจทย์มากนัก แม้แต่ผู้หญิงญี่ปุ่นเอง ก็หลงไหลหนุ่มตะวันตกในเรื่องความเป็น Lady first เช่นกัน

วัฒนธรรมตะวันตก

เมื่อมองดูจากภาพกว้างในสังคมตะวันตก จะเห็นได้ชัดว่ามีความเท่าเทียมกันมากกว่าญี่ปุ่น องค์กรมีสีสันในเรื่องของเพศและชนชาติมากกว่า ผู้นำหลายคนก็เป็นผู้หญิงทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ตัวอย่างเช่น ผู้นำของนิวซีแลนและเยอรมันก็เป็นผู้หญิงที่สร้างผลงานโดดเด่นมากในปัจจุบัน

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

เวลาคนญี่ปุ่นเดินทางไปต่างประเทศก็จะงงๆกับระบบการให้ทิปนี้ เพราะว่าคนญี่ปุ่นไม่มีไอเดียว่าจะต้องให้เท่าไร อะไรอย่างไร แม้แต่ พนักงานขนกระเป๋าที่โรงแรม คนญี่ปุ่นก็ไม่ได้ให้ทิป หรือให้ในจำนวนที่น้อยเป็นเศษเงิน 

วัฒนธรรมตะวันตก

การให้ทิปเป็นเหมือนมรรยาททางสังคมที่ทุกคนต้องปฎิบัติอยู่แล้ว เพราะพนักงานเองก็คาดหวังจะได้รายได้เพิ่มจากตรงนี้ นอกเหนือจากเงินค่าจ้าง เหมือนเป็นค่ากระตุ้นความขยัน ที่ยิ่งทำงานมาก บริการดี ลูกค้าพอใจก็จะได้ทิปของตัวเองมากขึ้น เพิ่มเติมจากค่าจ้างปกติ ใครที่ไม่ให้ทิปจะถูกมองแปลกๆเลยก็ได้

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

กล่าวได้ว่า ชาวญี่ปุ่นมีความเป็นส่วนตัวสูง ทุกคนจะให้ความเคารพใน “space” ของแต่ละคน ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลของคนญี่ปุ่นจะห่างเหิน ไม่มีใครก้าวก่ายเรื่องส่วนตัวของกันและกัน ยิ่งถ้าเป็นความสัมพันธ์ระหว่างเจ้านายหรือเพื่อนร่วมงานที่บริษัท ก็จะยิ่งห่างเหิน ไม่มีความสนิทสนม เราแทบจะไม่ต้องพูดถึงสกินชิพเลย 

วัฒนธรรมตะวันตก

ความใกล้ชิดหรือสกินชิพของชาติตะวันตกนั้นมีความชัดเจนมากกว่า สื่อถึงการเปิดใจรับสิ่งใหม่ๆและพร้อมที่จะทำความรู้จักคนใหม่ๆ ถ้าคนไหนที่ทำท่าทางออกห่าง โดยไม่แสดงความสัมพันธ์ที่ดีโดยการใช้สกินชิพไม่ว่าจะวิธีใดๆ ก็จะถูกมองในทางกลับกันว่า เป็นคนที่ไม่มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีไปเลย 

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างผู้น้อยและผู้ใหญ่นั้นมีความห่างกันพอควร เราจะไม่ค่อยเห็นเจ้านายและลูกน้องไปสังสรรค์กันอย่างเป็นมิตร มักจะเป็นคนที่อายุน้อยที่สุดในแผนกที่จะต้องคอยให้บริการและให้เกียรติรุ่นพี่หรือเจ้านายอยู่เสมอ คนที่ให้ความเคารพและทำตามมารยาททางสังคมที่ถูกต้อง ก็จะได้รับการชื่นชมจากผู้สูงอายุอยู่เสมอ ส่งผลให้คนอายุน้อยต้องรู้สึกเกรงใจ และบางครั้งอาจส่งผลถึงการไม่กล้าถาม ไม่กล้าออกความคิดเห็น หรือขัดแย้งใดๆต่อคำพูดหรือคำสั่งของเจ้านายหรือรุ่นพี่เลย 

วัฒนธรรมตะวันตก

สังเกตได้ง่ายๆว่าในช่วงวันคริสต์มาสของทุกปี จะมีการรวมกลุ่มของครอบครัวทุกคนอยู่เสมอ แสดงถึงความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดของคนในชาติตะวันตกที่ไม่ถือว่าผู้ใหญ่จะต้องอยู่สูงหรืออยู่เหนือเราตลอด แต่เป็นผู้ที่มีประสบการณ์คอยให้ความไว้วางใจและให้ความอบอุ่นแก่ผู้น้อย ในองค์กรของชาติตะวันตกก็จะมีการจัดงานเลี้ยงประจำปีในช่วงคริสต์มาสเช่นกัน ซึ่งไม่ว่าคุณจะอยู่ในตำแหน่งไหนก็จะมาเลี้ยงฉลองเหมือนเป็นเพื่อนกันเพื่อสร้างความไว้วางใจและความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันในองค์กรเหมือนกับคนในครอบครัว 

วัฒนธรรมญี่ปุ่น

การตรงต่อเวลาของชาวญี่ปุ่นทำให้การดำเนินงานต่างๆเป็นไปตามกำหนดการอย่างดี ทุกคนทราบว่าต้องทำงานให้เสร็จตามเป้าหมาย และตรงต่อเวลา ถ้ามีเหตุการณ์ใดที่ต้องทำให้เกิดการล่าช้า คนญี่ปุ่นก็จะสำนึกผิดเป็นอย่างมากและต้องขออภัยอย่างจริงจัง แม้ว่าเรื่องนั้นจะเป็นเรื่องเล็กน้อยก็ตาม ซึ่งคุณค่าต่อการรักษาเวลาของคนญี่ปุ่นนี้ไม่สามารถหาได้ที่ไหนในวัฒนธรรมอื่นจริงๆ 

วัฒนธรรมตะวันตก

วัยรุ่นหลายคนในชาติตะวันตกไม่ได้ใส่ใจกับการรักษาเวลามากนัก แม้แต่การเข้าเรียนก็จะเห็นได้ว่ามีหลายคนมาสายบ้างเป็นเรื่องปกติ ยิ่งถ้าอยู่ในวัฒนธรรมที่ไม่มีการเร่งรีบ บางทีการมาสายกว่า 30 นาที ก็ไม่ใช่ปัญหาของวัฒนธรรมตะวันตกบางแห่ง อย่างไรก็ตาม เวลานัดหมายกับคนชาติตะวันตกก็ต้องกระชับในเรื่องของเวลาให้ดีก่อน เพื่อให้เข้าใจตรงกันและไม่เสียเวลารอคอยกันและกัน