การหางานในประเทศญี่ปุ่นคือ อีกหนึ่งสนามแข่งขันครั้งใหญ่ในชีวิต เหมือนสงครามสอบเข้ามหาลัย การเปิดรับสมัครเด็กจบใหม่ของบริษัทญี่ปุ่นจะมีขึ้นทุกปีตั้งแต่เดือนตุลาคมของปีการศึกษาที่ 3 และเริ่มเข้าทำงานจริงในเดือนเมษายน หลังจบการศึกษา หมายความว่า นักศึกษาสามารถหางานได้ 1 ครั้งต่อปีเท่านั้น ในฐานะเด็กจบใหม่
ถึงแม้การเลือกสายงานจะแตกต่างไปตามเพศและสายวิชาที่เรียนมา ประเภทงานยอดนิยมยังคงเป็นเอกลักษณ์ แสดงถึงความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีและการพัฒนาของประเทศญี่ปุ่นอย่างชัดเจน เห็นได้ชัดว่าสายงานไหน มั่นคงกว่าและได้การยอมรับทางสังคมมากกว่า เมื่อเทียบกับประเทศไทยแล้วจะเห็นความเหมือนในความแตกต่างของสองประเทศ
เราไปดูกันว่า คนญี่ปุ่นเขาจบมาแล้วทำอะไรกันบ้าง ?
ข้าราชการ
การรับข้าราชการและทำงานในองค์กรของรัฐบาลในประเทศญี่ปุ่น ยืดลำดับต้นๆของสายการที่เด็กจบใหม่อยากเข้าทำงานมากที่สุด การทำงานในสายงานราชการไม่ว่าจะเป็นหน่วยเล็กตามท้องถิ่น หรือองค์กรใหญ่ในกระทรวงต่างๆ คนญี่ปุ่นต้องผ่านสนามสอบ และข้อสอบนั้นก็ไม่ได้ผ่านกันง่ายๆเลยทีเดียว นักเรียนหลายคนทุ่มเทใช้เวลาในการศึกษาและเตรียมตัวสอบการนับปี คนที่อยากเข้าทำงานในองค์กรรัฐบาลจริงๆ แต่พลาดครั้งแรก ก็จะยอมไม่เข้าทำงานประจำที่อื่น และเรียนเตรียมสอบในปีนั้นให้พร้อมมากขึ้นเพื่อสอบอีกทีในปีถัดไปด้วยซ้ำ
การทำงานในราชการ มีความมั่นคงสูง และสามารถทำงานได้หลายรูปแบบ และมีความก้าวหน้าในสายการสูง และเป็นที่ยอมรับในสังคม กล่าวกันได้เลยว่า ถ้าบ้านไหนมีคนทำงานอยู่ในกระทรวง แสดงว่าครอบครัวนั้น เป็นครอบครัวที่มีความรู้และความสามารถสูง ทุกคนรอบข้างก็จะชื่นชมอยู่เสมอ เด็กสายศิลป์หัวกะทิจากมหาวิทยาลัยต้นๆของญี่ปุ่นหลายคน ก็เล็งที่จะเข้าทำงานในสายราชการกันทั้งนั้น แน่นอน การเลื่อนขั้นก็จะมีการสอบประจำปีอยู่เสมอ ซึ่งสามารถไปไกลได้ถึงต่ำแหน่งสูงๆในองค์กรด้วยความสามารถของตัวเอง
การจัดการ
สายงานการจัดการ รวมถึง ฝ่ายบุคคล วางแผนและการบริหาร เป็นสายงานที่กว้างขวางและมีการ rotation อยู่บ่อยๆ สายงานนี้เป็นที่นิยมในเด็กจบใหม่ที่ยังไม่รู้ว่าตัวเองมีความสนใจหรือถนันในสายงานไหนโดยเฉพาะ เวลาเข้าในสายงานนี้จะเข้ามาในตำแหน่ง General Affair ซึ่งพนักงานใหม่จะมีโอกาสได้ลองงานหลายรูปแบบในการจัดการและการบริหารองค์กรตั้งแต่เริ่มต้น
งานวางแผน งานเอกสาร งานวิเคราะห์ข้อมูล งาน IR งาน support & assistant ต่างๆ สายงานนี้มีตำแหน่งว่างตลอด และเป็นหัวใจหลักของบริษัท เด็กจบใหม่จากมหาลัยกว่าครึ่ง จะได้เข้ามาทำงานในสายงานนี้ และเมื่อเวลาผ่านไป 2-3 ปีก็จะมีการ rotation ยกตัวอย่างเช่น จากงานฝ่ายบุคคล ก็จะเปลี่ยนไปเป็นงานฝ่ายวางแผนเป็นต้น องค์กรญี่ปุ่นเชื่อว่า การให้พนักงานได้เรียนรู้งานในหลายๆตำแหน่ง เป็นการพัฒนาบุคลากรให้มีความรู้กว้างขวางมากขึ้นและขยายมุมมองให้กว้างไกล เพื่อในอนาคตจะได้มองเห็นสิ่งใหม่ๆในแต่ละมุมที่ต่างกัน เพื่อการพัฒนาบริษัทให้ก้าวหน้ายิ่งขึ้น แน่นอน เราสามารถปรึกษากับทางบริษัท ถ้าเราค้นพบตัวเอง แล้วอยากจะอยู่ ในหน้าที่การงานนั้นและเติบโตในสายงานนั้นก็ได้
Sales & Marketing
อีกหนึ่งสายอาชีพยอดนิยมที่เด็กสายศิลป์ให้ความสนใจสูง และเป็นอีกครึ่งของเด็กจบใหม่ที่เข้ามาทำงานในสายงานนี้ ถ้าไม่ใช่สายงานการจัดการ คือการขายและการตลาด เป็นสายงานที่เปิดรับทั่วไป และมีตำแหน่งให้ลงตลอดในทุกองค์กร เพราะเป็นสายงานที่ต้องการกำลังเพิ่มไปตามการขยายกิจการของบริษัท
อาชีพนี้ เน้นคนที่มีทักษะการเจรจาสูง มีความคล่องแคล่วว่องไว และมนุษยสัมพันธ์ดี เพราะจะมีการเดินทางและติดต่อประสานงานกับลูกค้าและแผนกหรือหน่วยอื่นๆภายในบริษัทอยู่เสมอ เป็นสายงานที่สามารถเห็นผลการดำเนินงานได้อย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นตัวเลขจากเซลล์ หรือความประสบความสำเร็จจากการตลาด เป็นหนึ่งในสายอาชีพที่สร้าง motivation ให้เด็กจบใหม่ได้อย่างชัดเจน ใครที่สามารถพูดภาษาต่างประเทศได้ โดยเฉพาะภาษาอังกฤษ ก็จะมีโอกาสได้ทำงานกลับลูกค้าต่างชาติและมีการเดินทางไปต่างประเทศ ตั้งแต่วัยยังเด็กในสายงานนี้
คำถามก็คืออยากจะขายสินค้าแบบไหน? สายงานนี้จะประสบความสำเร็จได้ดีต้องรู้จักสินค้าที่บริษัทนั้นขายและสามารถนำไปเสนอได้ เด็กจบใหม่ที่สนใจสายงานนี้ ก็จะมีโอกาสได้เลือกบริษัทอย่างกว้างขวาง อาจจะมีมากจนเลือกไม่ได้ด้วยซ้ำ แต่ที่ดึงดูดเด็กจบใหม่มากที่สุดคือบริษัท Trading Company ของญี่ปุ่น นอกเหนือจากชื่อเสียงของบริษัทเหล่านี้แล้ว ยังมีโอกาสในการเดินทางไปต่างประเทศมากขึ้น แม้แต่ไปอยู่ประจำเลยก็มี แต่การสมัครเข้าก็มีการแข่งขันสูงเช่นกัน นอกเหนือจากนี้ ก็จะแบ่งเป็นสินค้า B2B คือ Business to Business หรือสินค้า B to C คือ Business to customer ทีทุกคนต้องศึกษาประวัติของบริษัทและเนื้อหางานก่อนตัดสินใจตกลงทำงานกับบริษัทนั้นๆ เพราะบางที่ งานจะหนักมาก จนกระทั่งไม่มีเวลานอนเลยทีเดียว
วิศวกร
มาถึงเด็กจบใหม่สายคำนวณกันบ้าง แน่นอน สายงานวิศวกร ไม่ว่าจะเป็นด้านทางคอมพิวเตอร์หรือไอที หรือด้านอุตสาหกรรมต่างๆเป็นตัวเลือกลำดับ 1 เสมอ อย่างที่ทุกท่านทราบ ประเทศญี่ปุ่นเป็นหนึ่งในประเทศที่พัฒนาแล้ว ที่มีอุตสาหกรรมยานยนต์เป็นอันดับ 1 ของเอเชียและในตลาดโลก ความต้องการวิศวกรใหม่ๆเพื่อมาพัฒนาเทคโนโลยีต่างๆก็ไม่เคยลดลง และบริษัทญี่ปุ่นก็ให้ความสนับสนุนในการคิดค้นและพัฒนาสินค้าเทคโนโลยีใหม่ๆอย่างเต็มที่ ทำให้เป็นที่ดึงดูดเด็กจบด้านวิศวะเป็นจำนวนมาก โดยเฉพาะองค์กรระดับโลกที่ทุกคนรู้จัก ทั้งในอุตสาหกรรมรถยนต์ อุตสาหกรรมเครื่องใช้ไฟฟ้า อุตสาหกรรมหุ่นยนต์ อุตสาหกรรมไอที และอีกหลายๆด้านที่ญี่ปุ่นเป็นผู้นำอยู่
แต่ทว่า บริษัทต่างๆก็จะเลือกเด็กจบใหม่ที่จบในสายงานที่ตรง ตัวอย่างเช่น ถ้าบริษัทเป็นผู้ผลิตเครื่องใช้ไฟฟ้า ก็จะคัดเลือกวิศวกรที่จบด้านไฟฟ้าโดยตรง ไม่ใช่วิศวกรเครื่องจักร ทำให้มีการแข่งขันสูงที่เด็กจบใหม่จะได้รับเลือกเข้าในบริษัทชั้นนำ แต่อย่างไรก็ตาม ยังมีบริษัทลูกหรือบริษัทผลิตชิ้นส่วนต่างๆอีกมากมาย เป็น 1สายงานที่ไม่ตกงานแน่นอนในญี่ปุ่น หลักๆก็จะเน้นวิศวกรคอมพิวเตอร์ วิศวกรไฟฟ้าและวิศวกรเครื่องจักร
นักวิจัย
เด็กจบใหม่ที่เลือกเดินทางในสายวิจัยก็มีไม่น้อย รัฐบาลญี่ปุ่นเองก็มีการสนับสนุนการพัฒนาสินค้าและเทคโนโลยีใหม่ๆอยู่เสมอ การคิดค้นและผลิต ทั้งด้านทฤษฎีและปฏิบัติในเรื่องใหม่ๆเป็นหนึ่งใน motivation ที่เด็กญี่ปุ่นรุ่นใหม่กำลังมองหาความก้าวหน้าในหัวข้อวิจัยของพวกเขา โดยเฉพาะสายงานด้านวิทยาศาสตร์ การแพทย์ สิ่งแวดล้อมและเศรษฐศาสตร์ เป็นสายงานที่มีนักวิจัยรุ่นใหม่ให้ความสนใจเป็นจำนวนมาก พูดถึงเงินเดือนของนักวิจัยที่ญี่ปุ่นก็ไม่น้อยเลยทีเดียว นอกจากจะได้เงินเดือนจากการสอนในมหาวิทยาลัยแล้ว ยังได้รับสปอนเซอร์จากบริษัทชั้นนำทั่วประเทศหรือแม้แต่ต่างชาติ เข้ามาสนับสนุนเพื่อเป็นทุนวิจัยในหัวข้อนั้นๆอีกด้วย
นักวิจัยยังสามารถรับงานเป็นที่ปรึกษาในเรื่องต่างๆให้กับองค์กรเอกชน แต่ก็ต้องมีผลงานที่โดดเด่นในสายงานวิจัยนั้นๆ ถ้าเป็นคนที่ชอบค้นคว้าหาความรู้หรือทดลองในสิ่งใหม่ๆ สายงานนักวิจัยก็เป็นหนึ่งในตัวเลือกที่สามารถทำได้ ซึ่งคนญี่ปุ่นเองก็มีนิสัยและสัญชาตญาณอยู่แล้วว่า ถ้าเลือกจะทำในสิ่งไหน ก็จะทำสิ่งนั้นให้เต็มที่ที่สุด
ธนาคาร
อีก 1 สายงานที่มีความมั่นคงสูงในประเทศญี่ปุ่นคืองานธนาคาร สายงานนี้เป็นที่นิยมสำหรับเด็กสายศิลป์หรือสายคำนวณ โดยเฉพาะผู้หญิง เป็นอีกสายงานที่มีความก้าวหน้าในอาชีพสูงและสามารถทำงานได้หลายรูปแบบ เด็กจบใหม่ส่วนใหญ่ก็จะเริ่มที่การทำงานหน้าเคาน์เตอร์ คอยรับลูกค้าในการดำเนินธุรการการบัญชีต่างๆ ตั้งแต่ ฝากเงิน ถอนเงิน เปิดบัญชีใหม่ เป็นต้น
สายงานนี้เน้นคนที่มีความละเอียดและความรอบคอบใน Detail สูง เพราะต้องดูเอกสาร ตัวเลขและตัวอักษรมากมาย และต้องให้ถูกต้องอยู่เสมอ คนที่ชอบอยู่กับตัวเลขตัวอักษรหรือเอกสารก็จะนิยมสมัครเป็นพนักงานธนาคารกันทั้งนั้น อีกทั้ง ยังมีสาขามากมายทั่วประเทศ พนักงานใหม่ที่ไม่ชอบย้ายถิ่นฐานไปจากบ้านเกิดก็สามารถเลือกสมัครงานกับธนาคารท้องถิ่นซึ่งมีเกือบทุกจังหวัดเลยทีเดียว
สายการบิน
อีก 1 สายงานที่มีความนิยมไม่น้อยคือสายงานการบิน ทั้งนี้รวมถึงพนักงานภาคพื้น พนักงานที่สนามบิน พนักงานต้อนรับบนเครื่องบินและนักบิน เหมือนกับที่ประเทศไทย เด็กญี่ปุ่นจบใหม่เองก็ให้ความนิยมแก่การสมัครสายการบินชั้นนำของญี่ปุ่น ทั้ง Japan Airline และ ANA กันให้กระหน่ำทุกปี โดยทั้งสองสายการบินก็เปิดรับพนักงานใหม่เป็นจำนวนมากในทุกๆปี โดยส่วนใหญ่จะเป็นผู้หญิงที่สมัครในงานบริการ ผู้ชายก็จะสมัครเป็นพนักงานในออฟฟิศหรือนักบินเป็นส่วนใหญ่ ใครที่เก่งภาษาอังกฤษมากๆ ก็จะเลือกไปทำงานกับสายการบินต่างชาติกันหลายคน เพราะประเทศญี่ปุ่นก็เป็นหนึ่งในประเทศที่มีนักท่องเที่ยวและนักธุรกิจเดินทางไปมาเป็นจำนวนมากตลอดทั้งปี ทำให้เกือบทุกสายการบินจะมีลูกเรือคนญี่ปุ่นให้บริการอยู่บนเครื่องเสมอ แม้แต่สายการบินไทยของเรา
แพทย์และพยาบาล
สายงานที่มีความต้องการสูงและยังเป็นที่ขาดแคลนในประเทศญี่ปุ่นนั้นคือ แพทย์และพยาบาล แน่นอน สายงานนี้เป็นเส้นทางโดยเฉพาะ สำหรับนักศึกษาที่จบสาขาแพทย์และพยาบาลเท่านั้น และเมื่อเรียนจบแล้วจะต้องทำการสอบเพื่อรับใบอนุญาตในการประกอบอาชีพนี้อีกด้วย แต่ด้วยความที่เป็นอาชีพที่มีรายได้สูงและมีความต้องการสูงในสังคม ทำให้เป็นหนึ่งในสายอาชีพทีเด็กญี่ปุ่นต้องการที่จะยืนในตำแหน่งนี้ เพราะชาวญี่ปุ่นทุกคนให้ความเคารพแพทย์และพยาบาลอยู่เสมอ คนญี่ปุ่นถือว่าเป็นอาชีพที่เป็นเกียรติ และช่วยเหลือสังคมได้อย่างเต็มที่ หลายๆคนที่พ่อแม่ทำงานสายงานนี้ ก็จะเดินตามรอยเป็นแพทย์ พยาบาลกันทั้งนั้น
แฟชั่นดีไซน์เนอร์
มาถึงงานด้านครีเอทีฟ แน่นอน ดีไซเนอร์เป็นหนึ่งในอาชีพที่เด็กญี่ปุ่นจบใหม่สายติ๊ดใฝ่ฝันและอยากจะทำงานด้านนี้ให้เต็มที่ เพื่อเป็น Professional ในระดับโลกเหมือนดีไซเนอร์ชื่อดังของญี่ปุ่นหลายคน ที่ได้ไปสู่แฟชั่นโชว์ในระดับโลกกันแล้ว
ประเทศญี่ปุ่นมีโรงเรียนปั้นดีไซเนอร์รุ่นใหม่โดยเฉพาะหลายแห่งเลยทีเดียว ถึงแม้เป็นสายงานที่มีการแข่งขันกันสูงในอุตสาหกรรมแฟชั่น แต่ก็ยังคงยืนหยัดเป็นที่หนึ่งในกลุ่มสายงานด้านการออกแบบและดีไซน์ ด้วยความก้าวหน้าที่สามารถไปได้ไกลมากกว่างานดีไซน์ด้านอื่นๆ และตัวเองสามารถเป็นเจ้าของชื่อของแบรนด์เสื้อผ้าที่ตัวเองทำออกมาได้ ทำให้เป็นอีกหนึ่งสายอาชีพยอดฮิตของเด็กญี่ปุ่นจบใหม่กันเลย
ฝากติดตามเรื่องอื่นๆเกี่ยวกับการทำงานในญี่ปุ่น
การทำงานในญี่ปุ่นเป็นยังไง ?
สมัครงานในญี่ปุ่น
