ข้อควรรู้ญี่ปุ่น

คนญี่ปุ่น…ทำอะไรในช่วงปีใหม่บ้าง?

new year-de7c03f9

กิจกรรมสังสรรค์ปีใหม่คืองานใหญ่ที่สุดของปีในทุกๆประเทศ และเป็นหนึ่งในช่วงวันหยุดยาวที่สุด หลายคนก็เดินทางท่องเที่ยวทั้งในและต่างประเทศ หลายคนก็กลับบ้านเกิดไปฉลองกับครอบครัว อีกหลายๆคนก็อยู่บ้าน หลากหลายสไตล์ หลายแบบกิจกรรม 

เราไปทำความรู้จักกันว่า มีกิจกรรมอะไรที่คนญี่ปุ่นนิยมทำในช่วงปีใหม่กันบ้าง? และถ้าเราไปญี่ปุ่นในช่วงสิ้นปี เราสามารถเข้าร่วมกิจกรรมอะไรได้บ้าง? 

ทำความสะอาดครั้งใหญ่

Photo from https://www.flickr.com/photos/30478819@N08/50742478477

หนึ่งในกิจกรรมที่ทุกบ้านปฏิบัติกันอยู่เป็นประจำตั้งแต่สมัยอดีตคือ การล้างบ้าน ในที่นี้ไม่ได้หมายถึงการเอาน้ำฉีดบ้านนะ แต่คือการทำความสะอาดครั้งใหญ่ในวันสุดท้ายของปี 

ในวันสิ้นปีคนญี่ปุ่นจะเก็บทุกอย่างให้เข้าที่ คัดเลือกสิ่งของที่จำเป็นและสิ่งที่ไม่จำเป็นทิ้งไป ปัด กวาด เช็ด ถูและจัดทำความสะอาดบ้านให้เป็นระเบียบเรียบร้อย พ่อแม่คนญี่ปุ่นสอนให้ลูกๆทำความสะอาดห้องตัวเองเป็นกิจวัตรประจำวันอยู่แล้ว แต่สำหรับวันสิ้นปี จะเน้นการทำความสะอาดทุกซอกทุกมุมอีกครั้ง และจัดระเบียบของห้องตัวเองให้สะอาดใหม่ อาจมีการย้ายเฟอร์นิเจอร์หรือมุมบ้านต่างๆใหม่ด้วย

คนญี่ปุ่นเชื่อว่าในวันแรกของปีจะมีเทพเจ้าปีใหม่เข้านำพาสิ่งดีๆเข้ามาให้คนในบ้านและการทำความสะอาดจัดบ้านให้เรียบร้อยเป็นการเตรียมพร้อมและต้อนรับเทพเจ้านั้น ให้มีแต่สิ่งใหม่ๆสิ่งดีๆเข้ามาสำหรับการเริ่มใหม่ และคนญี่ปุ่นก็จะเปิดหน้าต่างเพื่อรับโชคลาภ รับแสงสว่างใหม่ของปีใหม่ เพื่อเป็นสิริมงคลแก่คนในบ้านทุกคน 

นมัสการที่ศาลเจ้าตอนวันขึ้นปีใหม่

Photo from https://www.flickr.com/photos/idua_japan/6635269301

ต่อมาเป็นกิจกรรมที่เป็นที่นิยมมากที่สุดในช่วงวันขึ้นปีใหม่นั่นคือ การไปนมัสการศาลเจ้าในวันขึ้นปีใหม่ คนญี่ปุ่นจะมานมัสการขอพรการที่ศาลเจ้าใกล้บ้าน ในช่วงเช้าวันที่ 1 วันที่ 2 หรือวันที่ 3 ของเดือนมกราคม หรือที่คนญี่ปุ่นเรียกว่า “Hatsumode” ทุกคนจะมาขอพรกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์เพื่อรับสิ่งดีๆในการเริ่มต้นปีใหม่ ศาลเจ้าที่ดังๆของทุกเมืองก็จะมีผู้คนมามากมายและจะมีร้านค้า ร้านของเล่นเต็มไปหมด เป็นเหมือนงานเทศกาลครั้งใหญ่ของญี่ปุ่นอีกหนึ่งงานที่นักท่องเที่ยวสามารถเข้าไปร่วมได้

เมื่อขอพรกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ศาลเจ้าเสร็จแล้ว คนญี่ปุ่นก็จะซื้อธนูศักดิ์สิทธิ์ที่ทำด้วยไม้ ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า “Hamaya” กลับติดตัวไปที่บ้านด้วย และนำไปติดไว้หน้าประตูบ้านของตัวเองในวันแรกของปี  เชื่อกันว่าความคมของธนูจากศาลเจ้าจะป้องกันปีศาจและสิ่งอัปมงคลไม่ให้เข้ามาในครอบครัวได้ 

การตีระฆัง 108 ครั้ง 

Photo from https://www.flickr.com/photos/pv9007/49326196248

เริ่มตั้งแต่ในคืนวันที่ 31 ธันวาคมของทุกปี จะมีผู้คนจำนวนมากไปที่ศาลเจ้าใกล้บ้านก่อนเวลาเที่ยงคืน เพื่อไปร่วมการตีระฆังรับโชคของปีใหม่ที่จะจัดทุกปีเมื่อถึงเวลา 00:00 ของ 1 มกราคม 

การตีระฆังในวันปีใหม่ เรียกว่า “Joya no kane” หรือการตีระฆังเพื่อความบริสุทธิ์ พระที่ศาลเจ้าจะตีระฆังทั้งหมด 108 ครั้ง ซึ่งชาวญี่ปุ่นเชื่อกันว่าในมนุษย์เรามีปีศาจจำนวนทั้งหมด 108 ตัวที่ทำให้เรามีเผชิญความลำบากในชีวิต และการตีระฆังทั้งหมด 108 ครั้งนี้จะสะสางสิ่งไม่ดีและปีศาจเหล่านั้นให้หมดไป 

ทานโซบะเส้นยาวข้ามปี

Photo from https://www.flickr.com/photos/kankan/79707558

อีกหนึ่งกิจกรรมที่มีเฉพาะในวัฒนธรรมญี่ปุ่นอย่างเดียวคือ การทานโซบะ คนญี่ปุ่นเรียกกิจกรรมนี้ว่า “Toshi koshi soba”   คำว่า “Toshi koshi” คือการข้ามปี กิจกรรมนี้ถูกจัดขึ้นที่บ้านในช่วงก่อนเวลาเที่ยงคืนที่จะเปลี่ยนเวลาเป็นปีใหม่ ครอบครัวคนญี่ปุ่น ถ้าอยู่บ้านก็จะทานเส้นโซบะด้วยกัน ด้วยความเชื่อที่ว่าจะขจัดสิ่งเหล่าร้ายและปีศาจ อัปมงคลออกไปจากชีวิตและทิ้งไว้ในปีเก่า พร้อมกับการทานเส้นโซบะเส้นยาวๆเป็นเหมือนกันขอพรให้ตัวเอง มีชีวิตอยู่ยั่งยืน สุขภาพร่างกายแข็งแรงตลอดไปเหมือนกับเส้นโซบะ 

ทานข้าวกล่องพิเศษ 

Photo from https://www.flickr.com/photos/shinyasuzuki/11916799673

อีกหนึ่งอาหารพิเศษที่ชาวญี่ปุ่น ต้องทานในวันแรกของปีคือข้าวกล่องพิเศษ “Osechi” หาซื้อได้ตามร้านขายอาหารทั่วไป เป็นชุดอาหารพิเศษที่ทำขึ้นมาเฉพาะวันขึ้นปีใหม่เท่านั้น ส่วนประกอบส่วนใหญ่ก็จะเป็นอาหารประเภทถั่วและเครื่องเคียงจัดเป็นชุดอยู่ในกล่อง Bento ซึ่งคนญี่ปุ่นก็ไม่ได้ทานอาหารกล่องนี้เพื่อจะเอาอิ่ม แต่เป็นการทานเพื่อเป็นพิธีตามขนบธรรมเนียมวัฒนธรรมดั้งเดิมของญี่ปุ่นตั้งแต่สมัยโบราณ เพื่อเป็นสัญญาณในการเริ่มสิ่งใหม่ๆ เริ่มต้นใหม่ในปีใหม่นั่นเอง 

นอกจากข้าวกล่องพิเศษแล้ว ก็จะมีซุปโมจิโอโซนิ ซึ่งเป็นน้ำซุปใสที่มีโมจิใส่อยู่ด้วย ก็เป็นอีกหนึ่งรายการอาหารพิเศษที่นิยมทานด้วยกันในวันแรกของปี 

ดูทีวีรายการพิเศษ NHK

Photo from https://www.flickr.com/photos/yto/15968332130

อีกหนึ่งกิจกรรมที่คิดว่าเป็นเอกลักษณ์พิเศษที่มีเฉพาะญี่ปุ่นเลยคือ การนั่งดูทีวีรายการ Kōhaku Uta Gassen จากช่อง NHK ร่วมกันกับครอบครัวในวันสุดท้ายของปี

หลายๆประเทศก็จะนิยมไปเข้างานสังสรรค์เพื่อ Countdown นับถอยหลังสิ้นปีตามลานกิจกรรมต่างๆ แต่ญี่ปุ่นวันสิ้นปีส่วนใหญ่จะอยู่กับครอบครัวและดูรายการแข่งขันร้องเพลงพิเศษที่จัดโดยช่อง NHK ซึ่งรายการนี้ถูกจัดปีละครั้งเท่านั้น เป็นการรวบรวมนักร้องชื่อดังทั่วประเทศ ทั้งสมัยเก่าและสมัยใหม่ เข้ามาแข่งขันร้องเพลงพร้อมนับ Countdown ถอยหลังขึ้นปีใหม่กันบนหน้าจอทีวี ทำให้ไม่ว่าจะ Generation ไหน ทั้งปู่ย่า ตายาย พ่อแม่และเด็กๆ ก็สามารถใช้เวลาร่วมกัน ดูรายการนี้กันที่บ้านได้อย่างอบอุ่น และแน่นอน ในเวลาเดียวกันก็จะมีการจัดชุดโซบะ ชุดโอเซจิ และอาหารพิเศษในช่วงปีใหม่อื่นๆทานกันในบ้าน 

ช้อปปิ้ง Fukubukuro

Photo from https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Fukubukuroikebukuro2013.jpg

ไม่แตกต่างไปกับประเทศอื่นๆ ห้างสรรพสินค้าและร้านค้าต่างๆที่ญี่ปุ่นก็มีการจัด Sale ครั้งยิ่งใหญ่ในช่วงปีใหม่ แต่สิ่งที่คนญี่ปุ่นทุกคนตั้งตารอเป็นพิเศษนั่นคือ  “fukubukuro” หรือถุงโชคดี 

ร้านค้าชื่อดัง โดยเฉพาะแบรนด์เนมทั้งหลายในประเทศญี่ปุ่น จะมีการจัดถุงโชคดีเพื่อจำหน่ายในราคาที่กำหนดไว้ แต่ในถุงนั้นเราไม่สามารถเปิดดูได้ว่าเป็นสินค้าอะไร ร้านค้าจะใส่สินค้าที่ราคาตรงกับราคาที่ขายถุงโชคดีหรือเป็นสินค้าที่แพงกว่าก็ได้ ถ้าใครโชคดี ก็จะได้สินค้าในราคาที่แพงกว่าจำนวนเงินที่จ่าย 

กิจกรรมนี้เป็นกิจกรรมที่นิยมมากในกลุ่มวัยรุ่นและนักช้อปทั้งหลาย ขนาดต้องไปยืนต่อแถวหน้าร้านก่อนเวลาที่ร้านจะเปิดเลยทีเดียว เพื่อให้มีโอกาสในการเลือกถุงมากกว่า หลายคนก็ซื้อกลับบ้านไปหลายถุงเช่นกัน สินค้าจำพวกเสื้อผ้าและแฟชั่นจะเป็นสินค้ายอดนิยมที่มียอดขายของถุงโชคดีมากกว่าสินค้าประเภทอื่นๆ คล้ายๆกับกิจกรรมวัน Black Friday ของวัฒนธรรมตะวันตก 

การให้ซองเงินพิเศษแก่เด็ก

Photo from https://commons.wikimedia.org/wiki/File:New_Year%27s_money_envelopes_in_Japan_(2).jpg

ในช่วงปีใหม่ กิจกรรมที่เด็กๆทุกคนตั้งตารอมากที่สุดนั่นคือ การได้รับซองเงินพิเศษ  หรือที่ภาษาญี่ปุ่นเรียกว่า “Otoshidama” เป็นเหมือนเงินขวัญถุงที่พ่อแม่และปู่ย่าตายาย หรือญาติผู้ใหญ่ให้แก่เด็กที่มีอายุต่ำกว่า 22 ปี คล้ายๆกับวัฒนธรรมของจีนในการให้เงินอั่งเปาในช่วงตรุษจีน จำนวนเงินส่วนใหญ่ก็จะเริ่มต้นที่ 5,000 เยนต่อคน  ซึ่งคนญี่ปุ่นนิยมให้แยกกันระหว่าง พ่อ แม่ ปู่ ย่า ตา ยาย ทำให้เด็กๆหลายคน ตื่นเต้นตั้งตารอได้รับเงินขวัญถุงในช่วงปีใหม่นี้จากผู้ใหญ่หลายๆท่าน ไปเป็นเงินเก็บหรือไปซื้อของเล่นที่ตัวเองอยากได้มานาน 


หลากหลายกิจกรรมที่เรานักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศสามารถเข้าร่วมงานสังสรรค์สิ้นปีที่ประเทศญี่ปุ่นได้ ถึงแม้ว่าญี่ปุ่นจะไม่เป็นประเทศที่จัดงานเคาท์ดาวน์ยิ่งใหญ่เหมือนประเทศในแถบตะวันตก แต่ในทางกลับกันมีงานประเพณีทางวัฒนธรรมที่สวยงามและน่าสนใจให้เราได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งในกิจกรรมวันต้นปี แน่นอน ในเขตเมืองโตเกียวก็จะมีการจุดพลุต้อนรับปีใหม่กัน 

ข้อมูลในหน้านี้อาจมีข้อมูลในวันที่เผยแพร่ แม้ว่าเราจะพยายามอัปเดตข้อมูลอย่างต่อเนื่อง แต่โปรดทราบว่าข้อมูลบางอย่างอาจไม่ได้รับการอัปเดต
ABOUT ME
Ammer
สวัสดีครับ ผมแอมเมอร์ ครับ จบปริญญาตรีจากมหาวิทยาลัย Nanzan University ที่ประเทศญี่ปุ่นและใช้ชีวิตอยู่ญี่ปุ่นกว่า 7 ปี อดีต เป็นพนักงานต้อนรับบนเรื่องบินและบินเส้นทางญี่ปุ่นอยู่บ่อยๆ ทำให้มีความคุ้นเคยกับญี่ปุ่นตั้งแต่เหนือจดใต้ ประเทศญี่ปุ่นเปรียบเสมือนบ้านหลังที่ 2 ปัจจุบันทำงานเป็นให้กับบริษัทเอกชนชื่อดัง นอกเหนือจากงานเขียนบน OhHoTrip ยังมีผบงานเขียนหนังสือออนไลน์ เรียน"ญี่ปุ่น" ยังไงให้รอด และช่อง Youtube เกี่ยวกับการเรียนภาษาญี่ปุ่นและวัฒนธรรมญี่ปุ่น ถ้าชอบ Blog ที่ผมเขียน ช่วยกด LIKE กดแชร์ด้วยนะครับ :) https://www.youtube.com/c/Ammerkongtangjitt-japan
RELATED POST

ถ้าคุณชอบบทความนี้
กด "ถูกใจ" ด้วย!

กด “ถูกใจ” และรับข้อมูลล่าสุด!